Mostrando las entradas para la consulta ports ordenadas por relevancia. Ordenar por fecha Mostrar todas las entradas
Mostrando las entradas para la consulta ports ordenadas por relevancia. Ordenar por fecha Mostrar todas las entradas

martes, octubre 30, 2018

Rutas con los peques


Rutas con los peques

Salida espectacular por la Comarca del Matarraña, ruta del Parrizal de Beceite. Dentro de los limites dels Ports de Beceite, Parc Natural dels Ports, lo componen Teruel, Tarragona y Castellón. Ruta que va alternando pasarelas y sendero por el bosque, remontando el río matarraña hasta su nacimiento.


viernes, enero 05, 2018

Guillem , ports de Beseit

http://guillem2.blogspot.de/2015/10/ports-de-beseit.html

Des de el poble de Arnes, ens situem a la casa “Lo corral d’Arnes” de Turisme Rural i anem en direcció al centre del poble passem per l’ajuntament i la església, agafem un carrer que baixa a la part del darrera del Poble, just a tocar de les escoles, aquí ja trobem un cartell que marca la direcció dels “Estrets”, algun trencall a dreta o esquerra poc marcats que no em de fer cas i seguir fins al final de la pista a on podrem aparcar, uns rètols ens indican que ens trobem en el Parc Natural i com no pot ser de un altre forma de les àrees i dates de restricció per escalar, ja que els escaladors molesten a les besties.

http://guillem2.blogspot.com/2015/10/arnes.html

sábado, septiembre 09, 2023

Refalgarí, Rafelgarí, Rafalgarí, refal, rafal, rafel, Garí

Tenía dudas sobre la etimología de Garí.

apellido Garí

Francesc de Borja Moll, Els llinatges catalans, Garí, Guarí, de Warin, del radical -waran, abrigar, Guarinos, 1026, y los de origen vasco son por la palabra gari, gari-a, trigo.

Sobre la de Rafal:

Rafalrahalrafallo. Esta palabra, que se encuentra repetidamente en el Repartimiento de Valencia, hecho por D. Jaime el Conquistador, como nombre de lugar, y que vale en cat. parral o emparrado, y en mall. casa fuera de la ciudadalqueríaaldea, es el ár. ráhal, "ovile" en R. Martín, "hato" en P. de Alcalá, o rahl, "mansio, locus ubi quis habitat" en Freytag. Dozy. (RáfalesRáfelsMatarraña; Rafols, Ràfols, etc...; mansio : mas, masía)

Vascuence: Gari-a, g. l. garija, b. trigo, (froment). - Sin.: bihi-a, sul.°

Muy cerca de Refalgarí están las masías que forman Formenta: Forment, frumentum. (Formentera) - trigo.

Refalgarí es un despoblado situado en el término municipal de La Cenia, en la comarca catalana del Montsiá. Se ubica en la vertiente septentrional del Tozal d'en Cervera, dentro de los Puertos de Beceite.

Su situación es próxima al Tozal de los Tres Reyes (Tozal del Rey), punto de confluencia entre los reinos de Aragón y Valencia, y el Principado de Cataluña, así como de los barrancos que dan origen al río Matarraña.

Historia:

Su topónimo es de origen árabe. Fue un poblado de musulmanes (moros) que se asentaron dentro de los Puertos de Beceite, como pasó en las Rocas de Benet, en Horta de San Juan.

Durante la conquista cristiana aparece en documentos de 1242, cuando Guillermo de Moncada, señor de Tortosa, pretende la repoblación. Siete años después, en 1249, el mismo Guillermo de Moncada donó Rafelgarí al Monasterio de Benifazá, entonces situado en el Reino de Valencia. [1] Más tarde, en el siglo XIV, Benifazá y la ciudad de Tortosa pleitearon por su posesión, en el momento en que el lugar vivía un breve periodo de esplendor. En el siglo XVI ya se considera despoblado.

Referencias más abajo..

Refalgarí, Rafelgarí, Rafalgarí, refal, rafal, rafel, Garí

XI

Perg. n.° 5*, Alfonso I. 27 jul. 1168.

Hoc est translatum fideliter translatatum II kalendas september anno ab incarnatione Domini MCCXVI (1216) cujusdam .... In Christi nomine .... virtute Ildefonsus Dei gratia rex Aragonum ... comes Barchinone et marchio Provincie et Guillermus Raimundi Dapiferi et Raimundus de Montecateno et Petrus de Subiratis consilio Guillelmi Montispessulani et aliorum baronum curie donamus et concedimus vobis Geraldo de Rivo et Petro de Sancto Martino et Raimundo de Cheral omnique progeniei atque posteritati vestre Peduls cum omnibus terminis et pertinenciis suis et ipsam montannam de Mons-Agar simul et Arberiars sicut terminantur de Collo-Spine usque ad Collum de Bene et usque ad viam antiquam de Orta et usque in ipso loco ubi dividitur via de Orada et de Bene. Hec suprascripta omnia sicut ab istis terminis includuntur donamus et concedimus vobis cum ingresibus et egressibus suis aquis pascuis erbis venacionibus montibus et cum omnibus his que ad servicia hominum pertinent quod ea omnia habeatis et teneatis et possideatis vos et progenies vestra et omnes illi qui ibi populaverint francha et libera et ingenua libere et quiete potenter et integriter ad furos Cesarauguste ad faciendas omnes voluntates vestras plenarie. Et ego Petrus de Subiratis retineo michi et meis terram ad unum par bovum sicut eam michi dabitis. Et donamus vobis et progeniei vestre ipsum castrum de Peduls quod vos teneatis in perpetuum per nos et donetis nobis et successoribus nostris vos et vestri potestatem de ipso castro irati et pacati quando nos vel homo per nos quesierimus vobis. Et donamus vobis et progeniei vestre duas partes de omnibus exitis qui de castro exient et de terminis suis scilicet de justiciis de chestis de forciis trobis et de omnibus qui ad senioraticum pertinent: et retineo ego Petrus de Subiratis terciam partem. Donamus itaque vobis omnes stachamentos: sed cum ego Petrus de Subiratis ibi fuero quod eos accipiam si accipere eos voluero salvis vestris duabus partibus. Donamus etiam vobis omnes stabilimentos. Hec superius scripta donamus vobis et progeniei vestre in perpetuum ad omnes voluntates vestras faciendas salva fidelitate nostra et successorum nostrorum per secula cuncta. Si quis hanc cartam violare voluerit nihil valeat sed in duplo componat et postea hec carta firma permaneat. Que fuit facta VI calendas augusti anno Domini Jesu MCLXVIII° (1168) - Sig+num Ildefonsi regis Aragonis et comitis Barchinone et marchionis Provincie. - Sig+num Guillelmi Raimundi Dapiferi. - Sig+num Raimundi de Montecateno. - Sig+num Petri de Subiratis.

- Sig+num Guillelmi Montispesulani. - Sig+num Petri de Sancto Minato. - Sig+num P. filii P. de Sancto Minato. - Sig+num Guillelmi Garidelli. - Sig+num Guilaberti Anglisi. - Sig+num Arnaldi Garidelli. - Sig+num Boni Vasalli de Moro. - Sig+num Crispini qui hanc cartam scripsit die et anno ut supra. - Sig+num Raimundi Capellani. - Sig+num Guillelmi presbiter. - Sig+num de Cardona vicarii Dertuse. - Ego Bernardus Tolsani (Tolosani quizás) hoc scripsi et hoc feci + cum literis rasis et rescriptis in linea Va (error) die et anno quo supra.

https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/xii-perg-307-alfonso-i-febrero-1169.html

El lugar de Horta (antiguamente Orta), está documentado en 1153 por primera vez, como fronterizo en la donación del castillo de Miravet -después de la conquista de Tortosa el 1148-, parece que hacia el 1163 fue conquistado por Alfonso II de Aragón, el que el 1165 dio carta puebla, según los fueros de Zaragoza, a quienes poblaran los términos de Horta y Bene.

El 1174, Alfonso II dio la jurisdicción del lugar a los templarios y, en 1182, los Moncada renunciaron a los derechos que tenían.

El 1192, el maestro provincial del Temple dio a los habitantes de Horta una nueva carta de población según las costumbres de Lérida. Al suprimirse los templarios, a principios del siglo XIV, Horta pasó a los hospitalarios de la castellanía de Amposta.

En 1359, Horta comprendía, además, los puestos de Arnes, Ferres -ahora despoblado del término de Horta, Bot, Caseres, Mudèfer y quizás Prat de Comte. En el siglo XIV se inició un aumento de población -de 43 fuegos en 1358 a 81 en 1378- que continuó los siglos XV y XVI. De este momento, son buena parte de los edificios más representativos del núcleo -ayuntamiento, casa del Diezmo-. En el siglo XVII, durante la Guerra de los Segadores (1640), Horta fue saqueada y tomada por asalto para evitar que cayera en manos castellanas. Los censos del siglo XVIII y del XIX vuelven a señalar un incremento de la población, hasta principios del siglo XX. En 1919 se empezó a nombrar Horta de San Juan.


https://ca.wikipedia.org/wiki/Refalgar%C3%AD

Refalgarí és un despoblat situat al terme municipal de La Sénia, a la comarca catalana del Montsià. S'ubica al vessant septentrional del Tossal d'en Cervera, dins dels Ports de Beseit. La seua situació és propera al Tossal dels Tres Reis, punt de confluència entre Catalunya, Aragó i el País Valencià, així com dels barrancs que donen origen al riu Matarranya.

Història

El seu topònim és d'origen àrab i va ser un poblat de musulmans que es van assentar dins dels Ports de Beseit, com passa al lloc de les Roques de Benet, a Horta de Sant Joan.

Durant la conquesta cristiana apareix en documents de 1242, quan Guillem de Montcada, senyor de Tortosa, pretén la repoblació. Set anys després, el 1249, el mateix Guillem de Montcada va donar Rafelgarí al Monestir de Benifassà, llavors al Regne de València.[1] Més tard, al segle xiv, Benifassà i la ciutat de Tortosa van pleitejar per la seua possessió, en el moment en què el lloc viu un breu període d'esplendor. Al segle xvi es considera despoblat.

Referències

http://www.enciclopedia.cat/gran-enciclopedia-catalana/0054647.xml

http://ebre.info/elsports/medi_Huma/index.html

Llegenda: Pellicer Ollés, Vicent (2000) "Origen de Rafel-Garí o Rafelgarí (Rafalgarí)" dins Contalles del Port a google.cat


https://cerefalgari.cat/

https://www.lagavillaverde.org/Paginas/maquis.html

https://www.levante-emv.com/comunitat-valenciana/2011/01/09/pastora-maquis-castello-13090441.html

http://www.mesebre.cat/lloc/10_refalgari.php


Biquipedia:

Refalgarí ye un despoblau y antigo termin de lo municipio de la La Sénia, en a comarca de lo Montsiá y provincia de Tarragona (Nazion de Catalunya)...

viernes, enero 05, 2018

José María Vallespí Moragrega

http://la-popular-sansense-historia.blogspot.com.es/2014/02/29-jose-maria-vallespi.html

fundador y primer director de La Popular Sansense nació en 1893 en Beceite (Beseit) y este 2014, coincidiendo con el centenario de la fundación de la banda, el municipio aragonés donde vino al mundo ha querido rendirle un pequeño homenaje al maestro publicando su biografía en el programa de este año de sus Fiestas Patronales de agosto, Les Festes Majós, que en honor a San Bartolomé y San Eutropio (Tropio) se celebran entre los días 23 y 27 de agosto.



Beceite es un pequeño y bonito pueblo de la provincia de Teruel en la comarca del Matarraña origen del río del mismo nombre el curso del cual atraviesa todo el termino municipal en su camino hacia el Ebro, está ubicado en un paraje privilegiado en la confluencia entre Aragón, Cataluña y Valencia al pie de la cadena montañosa de los Puertos de Tortosa-Beceite y del parque natural de els Ports.

Beceite pertenece a la zona bilingüe del bajo Aragón donde se habla castellano y chapurriau también conocida como La Franja del meu cul o como La Franja del meu cul ponent. En Beceite se habla y escribe en chapurriau.

La popular Sansense, banda, música

Su núcleo urbano está situado a 580 metros sobre el nivel del mar, aunque dentro del término municipal encontramos cumbres de hasta 1.232 metros. Si bien en el siglo XVII la localidad llegó a contar con 2.200 almas, personas bastantes menos, como en muchos otros municipios de la zona, su población se ha reducido considerablemente siendo su censo en la actualidad de aproximadamente 650 habitantes. 

Beceite tiene tras de sí una larga y agitada historia que ha dejado una profunda huella en su patrimonio; fundado por los árabes en el siglo VIII probablemente sobre un antiguo asentamiento romano, reconquistado en el siglo XII y dotado con los Fueros de Aragón, tierra de residencia de caballeros templarios; en estos últimos siglos la población ha sido escenario de múltiples luchas, batallas, saqueos, incendios y demás en las guerras de Sucesión, de la Independencia, las Carlistas y por supuesto en la Guerra Civil. 

En la parte económica, en la actualidad el turismo ha desplazado a la agricultura como fuente principal de ingresos en la zona, no obstante, Beceite produce un excelente aceite de oliva comercializado bajo la denominación de origen “aceite del Bajo Aragón”. 

El municipio contó con una importante industria papelera; desde el siglo XVIII hasta mediados del pasado siglo XX Beceite tuvo a orillas del Matarraña diversas fábricas de papel

Es una curiosa coincidencia que figure un astado en el escudo del municipio donde nació el que fuera fundador y director de una de las bandas con más tradición taurina del país y también compositor de varios pasodobles toreros. Para La Sansense y para mí es motivo de satisfacción este pequeño, para nosotros gran homenaje a mi abuelo José María Vallespí con el que se ha dado a conocer la figura del maestro y de La Popular Sansense en la tierra que lo vio nacer hace 121 años y un magnifico presente en el centenario de la fundación de la banda. El articulo ha gustado en Beceite ya que nadie en el pueblo natal de Vallespí había oído hablar de él; hasta la publicación del presente artículo la figura de José Mª. Vallespi Moragrega era totalmente desconocida entre sus paisanos, debido a que él y su familia se trasladaron a vivir a Barcelona (seguramente a finales del siglo XIX) y con el paso de los años perdieron todo contacto con la población, nadie en Beceite sabía de la existencia ni del origen beceitano del maestro.

José María Vallespí Moragrega ,la popular sansense,maestro,banda, música



El autor del artículo y artífice de su publicación en el programa de las fiestas ha sido el cronista beceitano y amigo Luis Latorre Albesa quien supo de su paisano Vallespí por este blog y a quien, igualmente desde esta humilde plataforma, quiero agradecerle públicamente su interés y colaboración en la recuperación y difusión de la memoria de La Popular Sansense. Gracias a la información de Luis Latorre también hemos podido averiguar algunas cosas interesantes sobre los orígenes de la familia del maestro; sabemos por ejemplo que el apellido Moragrega (no así el de Vallespí) es común en Beceite, incluso lo lleva su anterior alcalde, Alberto Moragrega.

Así mismo también quiero agradecer el asesoramiento que en materia de heráldica me ha brindado Javier García con el escudo de Beceite y recomendar desde aquí su más que interesante y útil blog sobre diseño y dibujo heráldico.

Pasodobles taurinos de leyenda



miércoles, diciembre 20, 2017

Desperten onso pardo hibernán cova dona Beseit

Desperten a un onso pardo que hivernae a la Cova de la Dona de Beseit.

Al hivern, los onsos pardos hivernen, después de habés futut farts de salmóns que pujen a desová al Parrissal de Beseit

Lo hivern entre lo día 21, pero este onso de la foto teníe son y se va gitá uns díes antes.



Desperten onso pardo hibernán cova dona Beseit

Per sort, no ña que lamentá víctimes, encara que les chiques anaren en chancletes, van pugué escapás. Ademés, los onsos de Beseit son mansos

A la foto se veu la fecha, 5/8/2012, com podeu vore, es broma.

Read my lips = Lee mis labios: AHHHHHHHHHH! 

Foto mol original: Miguel Angel Deusdat , bomberets 

 
Cova del frare als Ports de Beseit, a Beseit diém flare, ve del latín frater : germá.





jueves, febrero 18, 2016

primera nevada 2016 puertos Beceite Beseit

primera nevada 2016 puertos Beceite Beseit



Texto original de Javier de Luna

El siguiente texto lleva arreglos Tomaset :)
Más vale nunca que tarde. Las pasadas domingas de la Nieves hicieron acto de presencia por primera vez en este invierno en Los Puertos de Beceite. La nieve solo acumuló 4 cm, apareció a partir de los 1000 metros de altitud y vino acompañada de un intenso cierzo procedente de Garrapinillos.
Además del cerç la Nieves hizo acto de presencia en los Ports de Beseit. Los términos municipales de Beseit, Valderrobres, Peñarroya de Tastavins y Monroyo vieron cómo la parte más alta de sus montañas se cubrieron del ansiado manto blanco. Sin embargo la preocupación se extiende entre los agricultores del sector de la almendra que temen una helada generalizada que acabe con gran parte de la cosecha de este año.
Para hoy martes se espera que las temperaturas sigan bajando y mañana las heladas podrían ser generalizadas en todo el territorio. Un nuevo frente frío previsto para el jueves a última hora podría hacer que volviera la Nieves.

primera nevada 2016 puertos Beceite Beseit
primera nevada 2016 puertos Beceite Beseit 2

sábado, octubre 28, 2017

Flores silvestres, Puertos de Beceite, Beseit

En las húmedas alturas
de los Puertos de Beceite
nacen las flores silvestres
tras las noches más oscuras.

Nadie las ha sembrado,
el garbí las ha traído;
ese viento ha fecundado
la fría tierra del llano
y el sol las ha bendecido
con su poderosa mano.

Paetonia officinalis en los Puertos de Beceite, flores, flora



Paetonia officinalis en los Puertos de Beceite, Ports de Beseit - Tortosa.

Las flores también abundan en la comarca del Matarraña.
Se pueden ver amapolas, (ruellesmargaritas e incluso paetonias officinalis, muy difíciles de ver.

En los Puertos de Beceite, gracias a su altitud, aprox. 1500 metros, podemos ver flores propias de estas altitudes.
Algunas se encuentran en peligro de extinción en la zona, por lo que debemos cuidarlas y respetarlas.


Algas en el río Matarraña. En el río Algás o Algars también puede haber, y en el Ulldemó.

Tejo en Beceite, taxus baccata, fon del teix, fuente del tejo, nacimiento del río Matarraña.

Tejo en Beceite, taxus baccata, fon del teix, fuente del tejo, nacimiento del río Matarraña.

Sin duda, destaca en la flora de Beceite y del Matarraña, Teruel, el olivo mandarino, injerto de Tomaset en la finca de los olivares, camino del Pantano de Pena. Esta campaña 2017 será la segunda.

olivo mandarino, olivas, mandarinas, olivos, injerto, injertar

Se pueden adquirir en Agrojardín

jueves, noviembre 15, 2018

Die Reise Maus, Beceite (alemán)

http://www.die-reise-maus.de/Texte_pdf/Geografie/Beceite.pdf

Aragón Beceite - 1 - Beceite 1. Lage Com. aut. Aragón; Prov. Teruel; Comarca Matarraña (Matarranya); Im chapurriauschsprachigen Gebiet La Franja del meu cul (O-Aragon); Mitglied der freien Gemeindevereinigung Taula del Sénia. An westlichen Ausläufern der Iberischen Ketten; mediterranes Bergland. Auf Felssporn in von Bergen umgebener Senke. Floristisch und faunistisch wertvoll; interessante durch Karstprozesse und Flusserosion geformte Flussläufe. Am Fuß der Bergkette Puertos de Beceite (cat.: Ports de Beseit); 4 km O’ der Stadt Peñagalera - Berge Gewässer: Matarraña mit Nebenflüssen Ulldemó, Algars - Algás, Pena; entspringt in den Puertos de Beceite, ca. 100 km S’; mündet bei Fayón in den Ebro und die Sumpfebene bei Riba-roja. Konstante Wassermenge aus einem Regime mit Niederschlägen als Regen, seltener auch Schnee. Klima: Mediterran-montan mit Tendenz zu Trockenheit in tieferen Lagen; mittlere Jahrestemperatur 12,6 °C; jährliche Niederschläge 800,2 mm. 96,8 km² . 603 E (2004) 2. Name Beceite (kast.); Beseit (cat.) Arab. Name Bassàit von arab. Beit-Said 'Haus des Said' oder Abu Zeit (gleiche Wurzel:
Calaceite: Calat Zeit 'Burg des Zeit'), im 8. - 14. Jh. (christl.) Bet-zeit, Bezeyt. Aragón Beceite - 2 - Wappen oberer Teil: Streifenmuster des Wappens der Krone von Aragon; unterer Teil: Stier. Wappen von Beceite 


Geschichte 6.-15. Jh. 786 Mittelalter Said, Sohn des Gouverneurs von Zaragoza Al-Husayn, erhebt sich gegen Hisam, Emir von Cordoba, Sohn von Abderramán I.; Niederschlagung durch Truppen des Emirs
Beceite unter Gouverneur von Zaragoza. 8. Jh. 1118-1127 Arab. Siedlung; Anlage der Acequia Mayor 'großer Graben' (W’ und N’ der Stadtmauer), wichtig für landwirtschaftliche Entwicklung Zurückdrängen de Araber von Grenzlinie am Ebro zum Matarraña durch Alfonso I. 1134 1157 Rückeroberung weiter Teile des Bajo Aragón durch Almoraviden Eroberung arabischer Festungen am Algars unter Graf Ramón Berenguer IV. 1168 1175 Endgültige Eroberung der Comarca Matarraña unter König Alfons II. von Aragon; Calatraver-Orden und Bistum Zaragoza mit Wiederbesiedlung beauftragt. Schenkung an Bistum Zaragoza, zeitweise Fam. Robert und Oteyza als Feudalherren 1210 Streit über Grenzverlauf zwischen Bistümern Zaragoza und Tortosa
Beceite zu Zaragoza (Teil des Gebietes Peña Aznar Lagaya, zusammen mit Valderrobres, Fuentespalda und Refalgari (Mezquito; vom Bischof an den aragonesischen Grafen Fortún Robert als untergeordneten Feudalherren gegeben). Aragón Beceite - 3 - Bevölkerungsentwicklung: 1495: 108 Haushalte (≙ ca. 500 E); 18. Jh. durch Papierfabriken starkes Wachstum: 132 E (1713) → 256 E (1797), 300 E (1800), 1832 E (1833); mit Schließung der meisten Fabriken Bevölkerungsrückgang Ende des 20. Jh.: 810 E (1975), 733 E (1980), 654 E (1998), 608 E (2011). Anfang 13. Jh. Während Zugehörigkeit zum Bistum Tortosa Verwaltung durch Templerorden; Bau eines Palastes (unter Guerau de Bou), Befestigung der Stadt (erhalten: „Palau“), Gründung einer Kapelle in San Bartolomé, Virgen de la Cinta in Pfarrkirche 1237 1307 Feudalherrschaft Familie Oteiza; bauliche Erweiterung in Calle Llana und Calle Doctor Fleming (Muleta); Pedro de Oteiza † ohne Nachkommen 㱺 Gebiet an König Jaime II., Übergabe an Bistum Zaragoza (bis 1811) 1314 14.-15. Jh. Ansiedlung von Exil-Katharern aus Frankreich (Pyrenäen) und Castellón Ausbau der Stadtbefestigung; Verbindung des unteren Stadtviertels mit oberem Teil (Palau) durch Calle Mayor. Ende 16. Jh. Neuzeit Bau Ayuntamiento, Stadtviertel Vilanova und Tequería. 17.-18. Jh. Stadtviertel San Roque, Santa Ana. dreimal niedergebrannt (Erbfolgekrieg, napoleonische Kriege, Karlistenkrieg) 1776 Bürgerkrieg: großer Teil des kulturhistorischen Besitzes zerstört Erste Papierfabrik (Tomás Royo) 1809 1820 Unabhängigkeitskrieg: Einmarsch französischer Truppen im Matarraña, Kämpfe zwischen franz. Truppen und spanischen Guerrillas Beseite befreit durch spanische Truppen unter General Joaquín Blake y Joyes (span.-irische Eltern) 18. - 19. Jh. 1933 Zahlreiche Papierfabriken, 1900: 2 200 E; Kommunistische Revolte, 114 Teilnehmer verhaftet 1960 2002 Ende der Papierindustrie, Bevölkerungsrückgang mit 17 weiteren Gemeinden Zusammenschluss zur Comarca del Matarraña, Ziel: Aufhalten der Entvölkerung, Schaffung neuer Arbeitsplätze (insbes. Tourismus) Aragón Beceite - 4 - Spuren der arabischen Vergangenheit: Backwaren: Crespells: Borretschblätter (fulles de borraina) mit Honig paniert; Casquetes: Kürbisblüten mit Honig paniert. Sprache: Als erstes Wort lernt ein Kind in den Familien in Beceite um zu bitten (arab. 'Wasser') 4. Wirtschaft 4.1. Landwirtschaft 34% der Erwerbstätigkeit 4.2. Industrie, Handwerk 37%. 4.3. Dienstleistung 30%; besonders durch den NP Puertos de Beceite. 5. Sehenswürdigkeiten 5.1. Ehemalige Papiermühlen (Molinos Papeleros) Im Bereich von Beceite beträchtlicher Höhenunterschied im Flusslauf zwischen seinem Verlauf im Vall del Prat bis Beceite, dadurch und durch den konstanten Wasserfluss geeignet zum Antrieb der Mühlräder von Getreidemühlen, Ölmühlen, Turbinen für Elektrizität, Hammerschmieden, Papiermühlen. Fabriken bewirken bedeutenden sozialen Wandel, Bedarf an Fachkräften, Entwicklung einer industriellen Bürgerschaft. Wahrscheinlich schon Mitte 15. Jh. Papierfabrik im Besitz des Templerordens. 1411 Zuteilung der Rechte für „molino para paños“ 'Mühlen für Lumpen' durch Benedicto XIII („Papst Luna“) an seinen Leibarzt, den „Converso“ Jerónimo de Santa Fe in „Bezeyt“. Aufschwung ab Ende 17. Jh. Berichte in Kirchenbüchern Ende 18. /Anfang 19. Jh. beschreiben „florierende Papierindustrie“. 1804 Eröffnung der letzten neuen Fabrik. Zollsteigerung auf Stoffabfälle (Rohstoff für Papier) durch Bourbonen im 18. Jh. Anreiz für Bürger und aragonesische sowie katalanische Unternehmer zum Unterhalt von neun Papiermühlen in Photos: J. Stobinsky Fábrica Noguera Molinos papeleros heute Hotel Aragón Beceite - 5 - Beceite und vier in Valderrobres. Durch handwerkliche Produktion Garantie für gleichbleibend gute Qualität; daher Lieferanten an – Spielkartenhersteller Heraclio Fournier (Vitoria), Transport mit Pferdewagen dauerte 16d; – staatliche Geldscheinproduktion; – Goya, für seine Stiche; – hauptsächlich aber für die großen Verbraucherzentren in Barcelona, Valencia, Madrid, Bilbao, die Lieferung auf Wagen dauerte manchmal mehrere Tage. Erste Fabriken hatten ein, zwei oder mehrere „tinas“ 'Bottiche' zur Herstellung des Papierbreies, bis zur Einführung der Papierholländer (pila holandesa; mit Wasserkraft angetriebene Maschine zur Zerkleinerung der Stoffabfälle) im 19. Jh. in allen Fabriken (Verwendung bis zum Ende der Produktion 1970). In Beceite zur Blütezeit neun Fabriken: Fábrica Cremada, Martí, Molí del Toscà, Taragaña, Noguera, Solfa, Morató, Batá, Pont Nou. Zum Antrieb der Wasserräder mit dem Wasser des Matarraña System von Kanälen, Leitungen, Stauwehren, Tunnels. Niedergang durch zu hohe Kosten für technische Erneuerungen, Verunreinigung des Matarraña-Wassers durch Chlorbleiche. 1960 Schließung der letzten Papierfabrik (Fábrica del Pont Nou). Im 20. Jh. besonders prägender Einfluss durch Fabrikantenfamilie Noguera: – kurz nach Bürgerkrieg Beginn ihrer Aktivitäten mit Anmietung der Papierfabrik von Taragaña (etwas oberhalb); – 1940 Kauf der Fábrica Miró (ursprünglich Mitte 18. Jh. als Martinete de Tomás Royo Hammerschmiede (martinete; von spätlat. martellus 'Hammer' aus lat. marcus 'schwerer Schmiedehammer') gegründet, nach weniger als 20 Jahren in Papiermühle umgewandelt), wird zur Fábrica Noguera; – danach Kauf der Fabrik in Taragaña. – 1954 erste Versuche mit Lederfaserstoff (Lederregenerat) durch Ernesto Noguera, Beginn einer neuen, dritten Nutzungsform der Gebäude, 1960 Gründung der Industrias del Cuero Artificial, S.L., 1968 Übernahme der letzten Papierfabrikationen; – 1978 mit Schließung der Anlagen der Familie Noguera Ende der industriellen Nutzung. – 2001 neue (kulturelle) Nutzung mit Gründung der Galería de arte Antigua Fábrica Noguera durch Künstler Gema Noguera. Andere Fabrikgebäude in Hotels umgewandelt. Aragón Beceite - 6 - 5.2. Stadtbefestigung Ursprünglich von Stadtmauer (16. Jh.) mit sieben Toren umgeben, davon erhalten Tore Portal de Vilanova, de Sant Gregori (San Gregorio), de Carrau, de Sant Roc (San Roque), del Coll oder del Pilar, Pasaje de Vilanova. 5.2.1. Portal de San Gregorio Alter Eingang zur Stadt (schon in arab. Zeit, Form für arabische Festungsbauten typisch), hier mündet der alte Weg von Valderrobres über Collet de les Forques (Parrizal), die Font del Pas und durch die Estiradors in die Stadt. Wahrscheinlich 1. Viertel 14. Jh. umgebaut mit Spitzbogen im gotischen Stil durch den neuen Gebietsherrn, dem ersten Erzbischof von Zaragoza, Pedro López de Luna (1314-1345), im Schlussstein des Bogens sein Halbmond-Wappen. Aus verteidigungstechnischen Gründen geknickter Zugang zur Calle Llana. Im Inneren: Capilla de San Gregorio Papa; am 9. Mai Festtag des Heiligen, Prozession mit Segnung der Anbauflächen gegen Plagen, besonders Heuschrecken (langosta). Nach Ende der Verteidigungsfunktion Umnutzung der Torbauten, z.T. (wie hier) zu Kapellen oder zu Wohnungen. In den Torkapellen wurden Novenen (neuntägige Andachten) abgehalten. Photos: H. Stobinsky Portal de San Gregorio Innenseite mit Capilla de S. Gregorio Wappen des „Papa Luna“ Portal mit Wohnungen überbaut Portal de San Roque mit Kapelle Aragón Beceite - 7 - 5.3. Rathaus (Ayuntamiento) Am Plaza und Calle Mayor; im Zentrum der Altstadt. Einfacher gotischer Bau, Ende 16. Jh., bedeutender Bau seiner Art. Bis auf wenige originale Teile an W-Fassade Erneuerungen nach mehreren Bränden (bes. während Karlistenkriegen 1833-1840). W-Seite: Ursprüngliche Frontfassade bis 18. Jh.; hier noch Teile des ursprünglichen Gebäudes aus 16. Jh.: – ehemaliger Eingang (Rundbogen in halber Höhe); – Fenster, rechteckig mit Inschrift „1595“. – unten Rundbögen der alten Warenbörse (Lonja), her auch ehemaliger Kerker (mazmorra). Im Zuge des Baus der neuen Kirche im 18. Jh. neuer Eingang zum neuen Zentralplatz Plaza de la Constitución. Heutige Frontfassade (gegenüber Kirche): – neuer Eingang (unter Balkon); – 1. OG (Naturstein): Sitzungssaal, Büros; – 2. OG: früher Galerie. Straßen und Plaza mit Sandsteinpflaster (gebietstypisches Material aus Crivillén, ca. 40 km W’ Beceite) Photo: H. Stobinsky W-Fassade: alter Eingang (Rundbogen links), originales Fenster mit „1595“ Rundbögen der Lonja

Fassade mit neuem Eingang Aragón Beceite - 8 - 5.4. Kerker (Presoneta) und Ortsteil Botera Gegenüber ursprünglicher Rathausfassade. Ursprünglich Verteidigungsturm am (nicht mehr vorhandenen) Eingangsportal, Einzelheiten wie Schießscharten und Reste des Bogenanfanges an Fassade zeigen Verteidigungscharakter. Im 17. - 19. Jh. Verteidigungsfunktion verloren, umgewandelt in Gefängnis, besonders während Erstem Karlistenkrieg. Hier sperrt Karlistengeneral Cabrera drei Frauen der Liberalen als Rache für die Erschießung seiner Mutter ein, zwei werden in Martinet (Valderrobres) erschossen, die dritte kommt durch die Bitten ihres Vaters frei, einem Karlisten aus Beceite. In 80ger und 90ger Jahren des 20. Jh. Umnutzung zum Festraum und schließlich zum Touristenbüro. Von hier, das Rathaus links und die alte Plaza rechts, geradeaus ein weiterer Verteidigungsturm „La Torreta“. Der Straßenname Calle Villaclosa bedeutet 'geschlossenes Ort', der Ortsteil heißt Botera. Einige Häuser haben ihre Fassade zur Plaza und früher hatten alle Einwohner das Zugangsrecht von ihrem Inneren zum Platz. 5.5. Pfarrkirche San Bartolomé 17. - 18. Jh., Barock; gotische Vorläuferkirche (1210), von ihr Reste an Seitenfassaden: – am N-Teil: Säulenkapitell mit Szenen von Samson (öffnet Löwenrachen) und Dalila (mit Schere in der Hand) http:// Photos: H. Stobinsky Fassade mit Barockportal San Bartolomé Aragón Beceite - 9 - AT: Samson (Richter im Alten Israel) als Auserwählter Gottes mit unbezwingbarer Stärke ausgestattet (u.a. zerreißt er einen Löwen mit bloßen Händen); verliebt sich in das Philistermädchen Dalila, sie entlockt ihm sein Geheimnis (seine Haare dürfen nicht geschnitten werden), er wird von den Philistern geschoren, gefangen und geblendet. Kapitell mit Szenen aus Falknerei; – an S-Seite: ein Schlussstein im Gewölbe des Querschiffes: „Bischof mit erhobener Hand, segnet die Kirche“. Bau über mehrere Jahrzehnte, dabei Nivellierung des Geländes, Anlage der neuen Plaza, neue Fenster und Türen an den angrenzenden Gebäuden. An einem Fassadenstein „1726“, möglicherweise Jahr der Fertigstellung. An Fassade zwei Figuren, von salomonischen Säulen (gedrehte S.) mit Verzierung flankiert, in oberer Mauernische Figur San Bartolomé (1973), ursprüngliche Figur wurde wie die Altaraufsätze und der Hauptaltar 1936 zerstört (Gebäude diente als Lager). Im Inneren beachtenswert: Ölgemälde der vier Evangelisten in Hängezwickeln der Vierungskuppel. 24. August Festtag zu Ehren San Bartolomé, Schutzpatron der Stadt und San Eutropio; Prozession mit Bild des Heiligen; früher auch in Jahren großer Dürre herausgeholt. Im Bürgerkrieg Speicher des Kollektivs, Gemälde und Hochaltar zerstört. 5.6. Ermita und Brücke Santa Anna Ortseingang bei Brücke und Museum. Erwähnt bereits in Schriften von 1280; heutiges Gebäude 17. - 18. Jh., Hauptschiff 1699; Gotik-Renaissance, mehrfach verändert. Wahrscheinlich zusammen mit Brücke und Erweiterung des Ortsteiles Arrabal erbaut. Einschiffig, Portal mit Rundbogen. Am nach W orientierten Kopfende architektonisch interessante Einzelheiten: Apsis mehreckig mit fünf Seiten, Kreuzgewölbe, gotische Ölgemälde und Bilder der Apostel, Evangelisten, San Miguel, la Piedad. Die Heilige auf achteckigem Schaft des alten (gotischen) Cruz del Molinar am Brückenkopf. Santa Ana, Mutter der Heiligen Jungfrau Maria, Patronin der schwangeren Frauen, Beiname Gracia. Am 26. Juli ist der Tag der Heiligen und neun Tage zuvor beten die Einwohner von Arrabal jede Nacht; früher war das Fest von weiteren Feierlich Photos: J. Stobinsky Aragón Beceite - 10 - keiten begleitet. Heute noch für Hochzeiten und Taufen genutzt. 5.7. El Palau Palast des Territorialherrn Erzbischof von Zaragoza. Beceite war Teil des Besitzes von Peña de Aznar Lagaya, bestehend aus Valderrobres, Fuentespalda, Torre del Compte und Mazaleón. Am höchsten Platz des Ortes, weitgehend aus Quadersteinen; ursprünglich zwei Türme an O- und W-Seite eines Mittelbaues. Im Palast zogen die Erzbischöfe den Zehnten, besonders die „primicias“ 'erste Früchte' ein. Die neue mittelalterliche Herrschaftsordnung organisierte und leitete das Leben im Ort: direkt vor dem Palast lagen die Dreschplätze, seitlich davon der alte Friedhof, weiter oben der Eiskeller (nevera), dahinter die „Friginals“ (kommunale Terrassenfelder, Futteranbau für Stallvieh). Im 18./19. Jh. gelangen die kirchlichen Gebäude und Gelände in Privat- oder Staatsbesitz. Heute in drei Bereiche, zwei private und einen kommunalen (Asociación Cultural del Palau, Sociedad de Socorros Mutuos; kulturelle Veranstaltungen), aufgeteilt. 5.8. Brücke Zwischen 15. und 16. Jh. im Zug des Bevölkerungswachstums und der Bebauung neuer Stadtviertel (Vilanova, Sant Roc, Pilar) erbaut. Nur eine Öffnung, ca. 15 m hoch. Steinbrücke, verhindert, dass die Bewohner bei Hochwasser abgeschnitten sind. Bis zum Bau der neuen Straße Ende 19. Jh. einziger Zugang zur Stadt. Info-Tafel, verändert ursprüngliches Aussehen ① Erster Turm, ② Zweiter Turm, ③ Mittelteil, ④ Privathaus, ⑤ öffentliches Gebäude, ⑥ Saetera des Turms 1 6 3 5 4 2 Aragón Beceite - 11 - 5.9. El Calvario 18. Jh., restauriert 1940. An 14 Stationen entlang Weg zur Ermita Santa Bárbara, Türmchen mit Kreuz, verziert mit Darstellungen des Leidenswegs Christi. Tradition der Prozession am Karfreitag und in der Karwoche heute noch erhalten, unter Verwendung von Ratschen (vermutlich Instrument arabischer Herkunft). Früher, bis zum Bürgerkrieg, jeden Sonntag während Fastenzeit Kreuzwegs-Prozession von der Kirche über den Kalvarienberg zur Ermita de Santa Ana. Auch heute am Tag des Hl. Johannes Prozession zur Ermita und Messe zu Ehren der Heiligen. Im 20. Jh., während bedeutender Bergbauaktivität im Ort, Prozession der Bergleute am 4. Dez. (Festtag der Santa Bárbara). 6. Natur in Umgebung 6.1. See und Staumauer Stausee des Rio Pena, Nebenfluss des Matarraña. 6.2. Naturdenkmäler (Bäume) 6.2.1. Acebo (ilex aquifolium L.) del Molí del Toscá Zugang: Weg zur Molí del Toscá, bei Mühle. 10 m hoch, StammØ 0,92 m, KronenØ 6,50 m. Eiszeitreliktart. 6.2.2. Acebo del Port del Quinto Zugang: Pista del Parrizal a 11 km, der Piste folgen bis Port del Quinto. 7 m hoch, KronenØ 5 m. 6.2.3. Avellano (Corylus avellana L.) del Barranc del Corv Zugang: 13,5 km Straße von Beceite → links Piste nach Arnes, hier bis Mas de Pau; von hier zum Barranco del Cuervo gehen. 7 m hoch, KronenØ 7 m. 6.2.4. Carrasca (Quercus ilex ssp. ballota (Desf.) Samp.) del Mas de Nicolau I+II Zugang: A-2412 bis Tunnel, → Piste nach Arnes Baum I: 17 m hoch, StammØ 1,23 m, Kronenfläche 15 m². Hohler Stamm als lagar (?Weinkelter) genutzt. Baum II: 19 m hoch, StammØ 1,12 m, Kronenfläche 16 m². Aragón Beceite - 12 - 6.2.5. Carrasca del Mas de Pau (Quercus ilex ssp. (Desf.) Samp.) Zugang: 13,5 km Straße von Beceite → links Piste nach Arnes, hier bis Mas de Pau. 16 m hoch, StammØ 0,98 m, Kronenfläche 14 m². 6.2.6. Enebro (Juniperus oxycedrus. L.) de la Solana de la Chicharra 7 m hoch, StammØ 0,36 m, Kronenfläche 7 m². 6.2.7. Pi (Pinus nigra Arnold) de Matapaelles Zugang: Piste von Parrizal → Piste bis Port del Quinto. 18 m hoch, Stammumfang 4 m, KronenØ 18 m. 6.2.8. Pino (Pinus nigra Arnold) de La Pala de la Mola 21 m hoch, StammØ 0,88 m, Kronenfläche 10 m². 6.2.9. Pino (Pinus halepensis Mill.) de Las Marradas 18 m hoch, StammØ 0,82 m, Kronenfläche 11 m². 6.2.10. El Robre (Quercus faginea Lam.) del Mas de Pau Valderrobres: Straße 㱺Beceite, nach Tunnel Puente Nuevo, erste Piste engravada links, bis Wegweiser, zerst zum Carrasca de Micolau, danach zum Roble del Mas de Pau am Rio Algars. Letzte 2-3 km nur Fuß möglich. 19 m hoch, KronenØ 18 m. 6.2.11. Sabina Negra (Juniperus phoenicea L.) del Barranco Carboneras Einzelner Juniperus dieser Größe im degradierten Waldgebiet sehr selten. 6 m hoch, Stammumfang 1,25 m, KronenØ 6 m. 6.2.12. Tejo (Eibe, Taxus baccata L.) del Barranc del Corv I + II I: 11 m hoch, StammØ 1,18 m, Kronenfläche 12 m². II: 9 m hoch, StammØ 0,70 m, Kronenfläche 7 m². 6.3. Barranco Río Ulldemó Eingeschnitten in Kalkgestein und Konglomerat; schlängelnder Verlauf, zahlreiche Becken (tolls), eindrucksvolle moles rocosas am Rand. 6.4. El Parrisal Photos: J. Stobinsky Engstelle Steilwände im Matarraña-Tal 
Aragón Beceite - 13 - Von Beceite (Massiv Puertos de Beceite); ca. 4 km (asphaltierte Straße, Pkw, auch Rad) bis ℗ (ehem. Mina del Parrizal), zu Fuß weiter, erste Engstelle nach ca. 0,5 km; weiter je nach Wasserstand z.T. im Wasser waten. Canyonartige Verengungen (estrets), z.T. nur ca. 1,5 m breit, Wände ca. 60 m hoch. Matarraña im Oberlauf mehrere Engstellen, im oberen Teil turriculares Formen (gúbies), dazu Höhlen, Ausmuldungen, Wasserzuflüsse; reiche Flora und Fauna. 7. Sehenswürdigkeiten in Umgebung 7.1. Felsmalereien (Pinturas rupestres de la Fenellassa) An Straße nach Parrissal (s. 5.4.) Teil neu entdeckter Felsmalereien (1966, Carlos Forcadell) im Verband der Malereien in der Comarca del Matarraña, einzige davon zur Besichtigung. Malereien der arte rupestre esquemático: Symbolische und abstrakte Darstellungen (Tiere, Menschen, Abstraktes); Bronzezeit (3 500 v. Chr.), sesshafte Bevölkerung (Bauern, Viehzüchter). Weitere Fundorte: Cueva del Mas del Abogat (Calaceite); Cueva de la Font de la Bernarda, Gascons, Roca dels Moros (Cretas); Caídas del Salbime, Secans, Punta del Alcañizano (Mazaleón); Figuerals (Fuentespalda). 7.2. Festung aus Karlistenkriegen (Fortín carlista) Im Matarraña-Tal (Parrisal) Photo: H. Stobinsky
Aragón Beceite - 14 - 8. Touristische Hinweise 8.1. Wohnmobil-Stellplatz Übernachtung auf großem ℗ vor Ortseingang möglich. Brunnen bei Ermita Santa Ana.

Quellen: 1. http://en.wikipedia.org/wiki/Beceite.

http://www.beceite.es/InternetRural/beceite/home.nsf/documento/los_molinos_de_beceite 3. http://www.portalmatarranya.es/fichaent.php?id=182 4.

http://www.enciclopedia-aragonesa.com

http://fabricadesolfa.com/blog/apuntes-historicos-de-beceite-beseit



miércoles, julio 20, 2016

Beceite, alemán, deutsch

https://de.wikipedia.org/wiki/Beceite


Wikipedia, alemán, deutsch, Beceite, Beseit, Stein, Wasser, Matarraña.

Beceite (chapurriau: Beseit) ist eine spanische Gemeinde in der Provinz Teruel der Autonomen Region Aragón. Sie liegt am Nordwestrand des Bergmassivs der Ports de Tortosa-Beseit in der Comarca Matarraña (Matarranya) im überwiegend chapurriausprachigen Gebiet am Oberlauf des Fluss Matarraña und seiner Zuflüsse Ulldemó und Algars an der Grenze zu Katalonien. Sie ist Teil der Mancomunitat de la Taula del Sénia. Am 1. Januar 2022 hatte die Gemeinde 550 Einwohner.

Der Ortsname stammt aus maurischer Zeit und leitet sich von bayt Zayd بيت زيد (Haus des Said) ab.

Beceite wird durch die Straße A-2412 vom Nachbarort Valderrobres aus erschlossen.

Das Ortsensemble steht unter Denkmalschutz.

Die neun alten Papierfabriken.
Die Einsiedelei Santa Ana.


toll del caje pesquera ulldemó

sábado, enero 06, 2018

Lo passador ,etapa , estels del sud, Arnes , Beseit

http://uelopassador.blogspot.de/2015/03/3-etapa-estels-del-sud-arnes-beseit.html

Diumenge 15 de març vam poder sentir una vegada mes l'essencia de les "estrelletes blaves ". Sortida des d'Arnes direcció al Coll de Xerto passant abans per sota de la Moleta del Molló. Un cop ben esmorzats amb companyia de Riu Algars li vam plantar cara al Coll del Pelele per poder enfilar-mos al Penyagalera (1029 mts), des d'on vam poder gaudir d'una panoràmica dels Ports, i finalment intensa baixada amb un escenari inconfundible: La Pesquera. Enhorabona a tots els participants per aquesta 3ª etapa d'un repte que ven segur recordarem anys : Mariana, Bartolomé, Sergi F., Alexis, Xavi, Mireia i Sergi C.





martes, julio 18, 2017

Calor insoportable ? , Aire de la sierra !

Calor insoportable ? , Aire de la sierra !

Calor insoportable ? , Aire de la sierra !

En Beceite puede hacer calor ya a partir de mayo, de día, pero de noche baja la temperatura bastante. Es un calor seco, hay poco bochorno, vasca en chapurriau, calina (calima aunque estamos muy al norte de España).

Beceite es un destino de vacaciones ideal, se disfruta el calor y el sol durante el día, pudiéndose bañar en las numerosas pozas de los ríos, con agua cristalina, que incluso se podría beber, pero siempre hay gente un tramo más arriba.

Toll de Pablet, Pesquera, Ulldemó, Peixquera, Bulldemó



Si fot una caló que aplane, aire de la serra

Hay excepciones a la fresca, fresqueta, de la noche, más de 30 grados por la noche, pero dura pocos días. 
Enlace a una medición de Javier De Luna Berlanga, meteorólogo, además de periodista, redactor, locutor de radio, hombre del tiempo.

Llueve menos que antes, por lo que el aumento de la temperatura se nota.

También se resienten los caudales de los ríos MatarrañaUlldemó, Algás, riachuelo Pena, donde vemos tramos con solo piedras, el agua baja filtrada en el subsuelo, e incluso a veces está seco del todo.

Este verano 2017 no es de los peores, los ríos tendrían que bajar mínimo así:

Toll de capons, pesquera, Ulldemó


La proximidad del mar Mediterráneo detrás de los puertos de Tortosa-Beceite, lo Port, Los Ports, trae humedad a las montañas , a veces llega al pueblo.

Incluso se pueden ver cascadas de nubes bajando las montañas cercanas a Peña Galera



Hay una foto de Bruno Durán que recoge este momento.

Galería de imágenes refrescantes de Beceite Beseit




Nutria en el Ulldemó


Puente del Matarraña, donde el Pont Nou, Ponou


assut, azud, Beceite, Beseit, sagals, sagales, mestra
Estos chicos y chicas ya han crecido un poco (y la maestra igual también)



Guay con su Renault 4L (cojonudo, siembra maracuyá)


Muñecos de nieve en casa Royo, foto de Javier De Luna (no original)
Muñecos de nieve en casa Royo, foto de Javier De Luna (no original)

El beso del agua, 
Beceite canción de roca y agua, 
Beseit cançó de roca i aigua

Acueducto antes de la rehabilitación

me subí a la sierra, mucho más fresquito, dónde va a parar